Elon Musk lo ngại gì về OpenAI?

OpenAI – cái tên gắn liền với ChatGPT – đang chuẩn bị một bước ngoặt lớn trong mô hình hoạt động của mình: chuyển đổi thành một công ty theo đuổi lợi nhuận. Đây là một thay đổi không hề nhỏ đối với tổ chức vốn được thành lập với mục tiêu “vì lợi ích nhân loại.”

Cụ thể, OpenAI mới đây đã công bố kế hoạch chuyển sang loại hình doanh nghiệp “phúc lợi công cộng” (public benefit corporation). Loại hình này cho phép công ty theo đuổi lợi nhuận nhưng vẫn cam kết đóng góp tích cực cho xã hội. Quyết định này được đưa ra nhằm đáp ứng nhu cầu về vốn đầu tư cũng như áp lực cạnh tranh trong thị trường AI ngày càng khốc liệt.

Tuy nhiên, động thái này không phải là không gây tranh cãi. Tỷ phú Elon Musk – người đồng sáng lập OpenAI vào năm 2015 – đã không ít lần bày tỏ sự bất đồng với hướng đi mới của công ty. Musk, cùng với Sam Altman, từng thành lập OpenAI với sứ mệnh ngăn chặn sự thống trị của các tập đoàn công nghệ lớn, đặc biệt là Google, trong lĩnh vực AI. Ban đầu, OpenAI hoạt động như một tổ chức phi lợi nhuận, được tài trợ bởi hàng chục triệu USD từ chính Elon Musk và nhiều nhà đầu tư khác.

Nhưng từ năm 2019, OpenAI bắt đầu chuyển hướng sang mô hình có lợi nhuận giới hạn (capped-profit) để thu hút thêm đầu tư, và giờ đây, bước tiến lớn hơn là trở thành một doanh nghiệp thực thụ đang làm dấy lên nhiều ý kiến trái chiều.

Elon Musk và cuộc chiến pháp lý với OpenAI

Năm 2024, Elon Musk đã hai lần kiện OpenAI cùng CEO Sam Altman, cáo buộc rằng công ty và các lãnh đạo đã vi phạm cam kết ban đầu. Trong đơn kiện gần đây nhất vào tháng 8, Musk tuyên bố rằng Altman cùng đồng sáng lập Greg Brockman đã đặt lợi ích thương mại lên trên sứ mệnh vì nhân loại, một động thái mà ông cho rằng là “lừa dối và phản bội.”

Trên thực tế, sự rạn nứt giữa Elon Musk và OpenAI đã diễn ra trong nhiều năm. Sau khi rời khỏi ban lãnh đạo vào năm 2018, Musk nhiều lần chỉ trích OpenAI vì việc mở rộng quy mô tài chính và thay đổi mục tiêu hoạt động. Ông còn cáo buộc Altman lợi dụng uy tín của mình để thu hút đầu tư và phát triển công ty theo hướng thương mại hóa.

Tương lai của OpenAI: Lợi nhuận và trách nhiệm xã hội

OpenAI khẳng định rằng họ vẫn cam kết với mục tiêu sử dụng AI để mang lại lợi ích chung. Tuy nhiên, với sự tham gia của các nhà đầu tư lớn và áp lực tạo ra lợi nhuận, nhiều người lo ngại rằng sứ mệnh ban đầu sẽ bị mờ nhạt dần.

Liệu quyết định này có khiến OpenAI đánh mất niềm tin từ cộng đồng hay không, thời gian sẽ trả lời. Nhưng chắc chắn rằng, trong mắt Elon Musk, đây là một bước lùi đáng thất vọng đối với tổ chức mà ông từng đặt rất nhiều kỳ vọng.