Hải sâm – sinh vật biển thường được ví như “người dọn rác” của đáy đại dương – giờ đây đang được chú ý bởi khả năng đặc biệt: chống lại ung thư. Trong nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Glycobiology, các nhà khoa học do Đại học Mississippi (University of Mississippi) dẫn đầu đã phát hiện một loại đường tự nhiên trong loài hải sâm Holothuria floridana có thể ngăn chặn enzyme Sulf-2, yếu tố then chốt giúp tế bào ung thư phát triển và di căn.
“Các hợp chất sinh học từ biển thường có cấu trúc rất độc đáo, khó tìm thấy ở sinh vật sống trên cạn,” tiến sĩ Marwa Farrag, tác giả chính của nghiên cứu, chia sẻ. “Vì vậy, đường trong hải sâm là đối tượng nghiên cứu rất đáng giá.”
Trong cơ thể người và các loài động vật có vú, bề mặt tế bào được bao phủ bởi một "rừng nhỏ" các chuỗi đường gọi là glycans – đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tín hiệu, miễn dịch và nhận diện mầm bệnh. Tuy nhiên, tế bào ung thư có thể điều chỉnh biểu hiện enzyme như Sulf-2 để làm thay đổi cấu trúc glycans, giúp chúng dễ dàng phát triển và xâm lấn.
Việc ngăn chặn Sulf-2 đồng nghĩa với việc cắt đứt một trong những cơ chế lan truyền của ung thư. Và loại đường fucosylated chondroitin sulfate chiết xuất từ hải sâm chính là một công cụ tiềm năng để thực hiện điều đó.
“Nếu ức chế được enzyme này, về lý thuyết, chúng ta có thể làm chậm hoặc chặn lại quá trình di căn của ung thư,” giáo sư Vitor Pomin, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết.
Một trong những điểm nổi bật của hợp chất này là không gây ra hiện tượng chảy máu không kiểm soát – tác dụng phụ nguy hiểm thường gặp ở nhiều loại thuốc chống ung thư hiện hành. Giáo sư Joshua Sharp cho biết: “Đây là tín hiệu rất đáng mừng vì nhiều loại thuốc ức chế Sulf-2 hiện nay thường có tác động đến cơ chế đông máu, gây rủi ro cao cho người bệnh.”
Ngoài ra, vì được chiết xuất từ sinh vật biển, hợp chất này còn tránh được nguy cơ lây nhiễm virus thường gặp ở các loại thuốc có nguồn gốc từ động vật có vú như heo.
Dù đầy hứa hẹn, nghiên cứu cũng đối mặt với một trở ngại: không thể thu hoạch hàng loạt hải sâm để sản xuất thuốc. Vì thế, các nhà khoa học đang tìm cách tổng hợp nhân tạo loại đường này trong phòng thí nghiệm nhằm phục vụ các thử nghiệm tiếp theo trên mô hình động vật.
“Chúng tôi cần phát triển quy trình hóa học để tái tạo hợp chất, vì không thể dựa vào nguồn khai thác từ tự nhiên mãi được,” giáo sư Pomin giải thích.
Nghiên cứu là thành quả hợp tác liên ngành giữa các chuyên gia hóa sinh, dược lý, công nghệ mô phỏng và sinh học phân tử từ Đại học Mississippi và Đại học Georgetown. Dự án được tài trợ bởi nhiều cơ quan thuộc Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH).
Với phát hiện mang tính đột phá này, hải sâm có thể không chỉ là một loài sinh vật biển quen thuộc mà còn trở thành “chìa khóa” cho thế hệ thuốc điều trị ung thư mới – an toàn, hiệu quả và có nguồn gốc tự nhiên.