Gần ba thập kỷ trôi qua kể từ khi cậu bé thám tử Edogawa Conan lần đầu xuất hiện trên màn ảnh, loạt phim "Thám tử lừng danh Conan" vẫn không ngừng gây tiếng vang. Phần phim điện ảnh mới nhất – Detective Conan: One-Eyed Flashback (Dư ảnh của độc nhãn) – vừa công chiếu đã thu về hơn 40 tỷ đồng tại Việt Nam chỉ sau hai ngày chiếu sớm (19-20/7) và đạt hơn 97 triệu USD tại Nhật, lọt top 20 phim ăn khách nhất mọi thời đại tại nước này.
Đây là minh chứng mới nhất cho sức sống bền bỉ của thương hiệu được chuyển thể từ truyện tranh của họa sĩ Gosho Aoyama. Khởi đầu từ năm 1997 với phần đầu Quả bom chọc trời, mỗi tập phim đều xoay quanh một vụ án hóc búa, kết hợp yếu tố trinh thám cổ điển với bối cảnh hiện đại, được giải quyết theo phong cách suy luận kiểu Sherlock Holmes. Dù cốt truyện chính tiến triển chậm, người xem vẫn dễ dàng theo dõi từng phần mà không cần xem trọn bộ.
Điểm nổi bật khiến Conan khác biệt là cách phim lồng ghép tâm lý, động cơ và mâu thuẫn cá nhân của các nhân vật vào mỗi vụ án. Điều này không chỉ giúp khán giả suy luận cùng nhân vật mà còn cảm nhận chiều sâu cảm xúc, đặc biệt phù hợp với nhiều lứa tuổi. Từng đạo diễn, biên kịch qua các phần phim đều giữ tinh thần này – dựng tình huống gay cấn nhưng vẫn để lại “khoảng trống” cho người xem tự suy đoán trước khi hé lộ chân tướng.
Ngoài những vụ án quy mô nhỏ mang tính cá nhân như trong manga và TV series, các phần điện ảnh thường nâng tầm cốt truyện. Phim thường xuyên có cảnh rượt đuổi, phá bom, hay giải cứu cả thành phố, mang hơi hướng hành động kịch tính không thua kém các bom tấn Hollywood. Phần Nàng dâu Halloween (2022) là ví dụ điển hình, khi Conan phải ngăn chặn một vụ khủng bố trong lễ cưới, với tuyến phản diện bí ẩn và cú twist hấp dẫn.
Bên cạnh Conan là dàn nhân vật phụ được yêu mến không kém. Ran – người bạn gái luôn chờ đợi trong im lặng, là biểu tượng của lòng thủy chung. Haibara Ai – cựu thành viên tổ chức Áo đen – mang đến góc nhìn đối lập và chiều sâu tâm lý. Nhóm thám tử nhí mang lại màu sắc tươi sáng, còn siêu trộm Kaito Kid và thám tử Heiji Hattori góp phần mở rộng thế giới nhân vật đa dạng.
Từ phần 25, phim mở rộng hơn với sự xuất hiện của nhóm F5 – những học viên xuất sắc của Học viện cảnh sát – trong đó nổi bật là Furuya Rei (Zero), đặc vụ ngầm cài vào tổ chức Áo đen. Ở phần mới nhất, nhân vật trung tâm là Morofushi Takaaki, lấy cảm hứng từ Gia Cát Lượng, xuất hiện với khả năng suy luận thượng thừa và đam mê binh pháp Tôn Tử.
Dù mang phong cách "phi logic" trong nhiều cảnh hành động, thậm chí vượt xa thực tế, nhưng chính nét "không tưởng" đó lại tạo nên cá tính riêng cho Conan. Trên diễn đàn quốc tế như Reddit, nhiều khán giả đánh giá cao tinh thần giải trí kết hợp suy luận trong từng phần phim.
Theo giới chuyên môn, khác biệt lớn của Conan so với các thương hiệu lớn khác như Naruto, Pokémon hay Demon Slayer là ở cách tiếp cận. Nếu các phim kia thiên về hành động shounen hướng đến thiếu niên, thì Conan gây nghiện bởi câu hỏi xuyên suốt: “Ai là hung thủ?” và cách phá án hợp lý, mạch lạc.
Không chỉ là một thương hiệu điện ảnh, Conan còn trở thành biểu tượng văn hóa của Nhật. Tại tỉnh Tottori, quê hương của Gosho Aoyama, có hẳn một bảo tàng Conan và các tuyến phố được trang trí theo chủ đề thám tử nhí. Hình ảnh Conan xuất hiện trên mọi mặt hàng – từ poster, balo đến móc khóa.
Dù đã ở tuổi 62, họa sĩ Gosho Aoyama vẫn chưa định ngày kết thúc bộ truyện tranh đình đám của mình. Và với sự đón nhận bền bỉ từ khán giả toàn cầu, hành trình đi tìm sự thật của cậu bé thám tử vẫn sẽ tiếp tục được viết tiếp – ít nhất là trong vài năm tới.