Cái kết bất ngờ của mô hình nhậu lai rai ở Nhật

Tại một quán izakaya ở khu Shinbashi, Tokyo, nhóm nhân viên văn phòng vừa bước vào và được chào đón bằng câu "Irasshaimase" quen thuộc từ nhân viên phục vụ. Họ gọi món gà nướng, đậu nành edamame, một bình rượu sake nóng và bia tươi, như những gì mà một buổi tối thư giãn ở quán izakaya thường có.

Trước đây, trong thời gian dịch bệnh COVID-19, chính phủ Nhật Bản đã đưa ra lệnh cấm tụ tập ở các quán izakaya nhằm hạn chế sự lây lan của virus. Nhưng sau khi dịch bệnh qua đi, ngành công nghiệp izakaya phải đối mặt với những khó khăn mới: chi phí ngày càng tăng và nhu cầu tiêu dùng sụt giảm mạnh.

Sự Sụt Giảm Nhanh Chóng

Chỉ trong 11 tháng của năm 2024, có đến 203 nhà hàng izakaya tuyên bố phá sản, vượt xa con số 189 của cả năm 2020, theo dữ liệu từ Teikoku Databank – công ty chuyên cung cấp các dịch vụ tài chính và nghiên cứu.

Mặc dù nhiều người vui mừng vì các hạn chế đại dịch đã kết thúc và bắt đầu quay lại quán nhậu để thư giãn cùng bạn bè và đồng nghiệp, nhưng không ít người vẫn giữ thói quen giữ khoảng cách xã hội, tìm đến những bữa ăn tại nhà với chi phí hợp lý hơn.

Sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng cộng với các yếu tố kinh tế đã khiến izakaya rơi vào khủng hoảng. Người tiêu dùng không còn lui tới quán thường xuyên như trước, nếu có cũng chỉ gọi một số món ít ỏi, trong khi chủ quán phải đối mặt với chi phí nguyên liệu, năng lượng và nhân công gia tăng.

Thách Thức Kinh Tế Và Dân Số Già Hóa

Theo tờ Guardian, mặc dù tỷ lệ lạm phát của Nhật Bản đã tăng lên trong những năm gần đây và đạt mức cao nhất trong một thập kỷ vào năm 2023, nó vẫn thấp hơn so với các quốc gia khác. Tuy nhiên, sự gia tăng giá cả đã khiến các hộ gia đình phải siết chặt chi tiêu, ảnh hưởng lớn đến những thói quen tiêu dùng như ăn uống ngoài trời.

Teikoku cho biết, nhiều chủ cửa hàng đã thử chuyển sang mô hình quán cà phê hoặc thức ăn nhanh, nhưng điều này không những không cứu vãn được tình hình mà còn đẩy họ vào thế thua lỗ. Khoảng 40% quán izakaya đã phải đối mặt với tình trạng thua lỗ trong 12 tháng tính đến tháng 4 năm ngoái.

Các chủ quán, như Sato Takatoyo, không còn cách nào khác ngoài việc tăng giá. Món mì ramen súp đậu nành trong thực đơn của ông đã tăng từ 780 yên lên 950 yên, dù vậy, vẫn không đủ để bù đắp những chi phí gia tăng liên tục.

Một Thời Đại Khó Khôi Phục

Những thay đổi này không chỉ bắt đầu từ dịch COVID-19 mà còn do sự suy giảm dân số và sự thay đổi trong thói quen của thế hệ trẻ. Một xu hướng rõ rệt là thế hệ trẻ Nhật Bản không còn mặn mà với những bữa tiệc nhậu thâu đêm tại các quán izakaya nữa.

Shingo Shimomura, một người quản lý tài chính của một quán izakaya tại Osaka, chia sẻ rằng sự thèm khát rượu giảm dần, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi, khiến cho quán của ông phải đối mặt với tình trạng ế ẩm.

Theo Robbie Swinnerton, một nhà phê bình ẩm thực, nhân khẩu học là thách thức lớn nhất đối với mô hình izakaya. "Ngày nay, người trẻ không còn tìm thấy sự hấp dẫn trong một đêm uống rượu cùng với sếp hoặc gia đình. Họ không muốn ngồi uống ở những nơi cổ điển như izakaya nữa."

Sự Tiến Hóa Của Văn Hóa Izakaya

Tuy nhiên, không phải tất cả mọi thứ đều có thể bị thay thế. Sachiko Inamura, tổng thư ký Hiệp hội Izakaya Nhật Bản, tin rằng sức hấp dẫn của izakaya vẫn còn tồn tại, nhất là khi chúng mang đến không gian ăn uống độc đáo kết hợp với rượu và món ăn đặc sản từ các vùng khác nhau của Nhật Bản. "Đi đến izakaya không chỉ là ăn uống. Đó là một phần của văn hóa Nhật Bản mà những người chủ quán giỏi có thể kết nối và mang lại một bầu không khí thân thiện và thú vị cho khách hàng," ông nói.

Tóm lại, dù đối mặt với nhiều khó khăn và sự thay đổi trong thói quen của người tiêu dùng, những quán izakaya nhỏ vẫn có thể giữ được vị trí của mình nếu biết cách làm mới và thích nghi với thị hiếu thay đổi của khách hàng.