Vì sao Elon Musk ‘cay’ Sam Altman?

Năm 2015, Elon Musk và Sam Altman từng bắt tay xây dựng OpenAI như một tổ chức phi lợi nhuận, với tham vọng phát triển trí tuệ nhân tạo vì lợi ích chung của nhân loại. Musk khi đó đã rót hàng chục triệu USD để biến ý tưởng này thành hiện thực. Nhưng khi cục diện AI thay đổi, mối quan hệ giữa hai thiên tài công nghệ này cũng rẽ sang một hướng hoàn toàn khác.

Cú sốc tại Nhà Trắng: Khi Altman qua mặt Musk

Vào ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai của Donald Trump, Elon Musk đang có mặt tại Nhà Trắng thì bất ngờ nhận được tin rằng đối thủ lớn nhất của ông – Sam Altman – sắp tổ chức một buổi họp báo cùng tổng thống. Khi bật TV lên, Musk chết lặng khi thấy Altman đứng bên cạnh Trump, công bố dự án Stargate – khoản đầu tư khổng lồ trị giá 500 tỷ USD cho cơ sở hạ tầng AI.

Theo nguồn tin từ The Wall Street Journal, Musk đã đồng hành cùng Trump trong suốt chiến dịch tranh cử, nhưng ông hoàn toàn không biết về kế hoạch này. Điều này chẳng khác nào một cú đâm sau lưng, bởi lẽ Altman không chỉ chen chân vào thế giới chính trị mà còn giữ bí mật với chính Musk – người từng là đồng minh của mình.

Từ đối tác thành đối thủ

Musk và Altman vốn là hai cá tính trái ngược. Musk, với quá khứ bị bắt nạt và những năm tháng tuổi thơ cô độc, lớn lên với khát khao kiểm soát mọi thứ. Trong khi đó, Altman là đứa con cưng trong một gia đình trung lưu, được cha mẹ nuôi dạy với niềm tin rằng cậu có thể đạt được bất cứ điều gì.

Musk là người theo đuổi công nghệ một cách ám ảnh, sẵn sàng lao đầu vào các chi tiết kỹ thuật của tên lửa và xe điện. Ngược lại, Altman là một chiến lược gia, am hiểu nhiều lĩnh vực, từ khoa học, triết học đến kinh tế. Nhưng có một điểm chung giữa hai người: tham vọng quyền lực.

Chính tham vọng này đã giúp họ tìm thấy tiếng nói chung vào năm 2015, khi Musk bắt đầu lo ngại về tốc độ phát triển của AI. Nỗi sợ của Musk về trí tuệ nhân tạo xuất phát từ một cuộc trò chuyện với Demis Hassabis, nhà đồng sáng lập DeepMind. Hassabis đã cảnh báo rằng AI có thể trở thành mối đe dọa lớn đối với nhân loại nếu không được kiểm soát.

Cùng thời điểm đó, Altman cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Tháng 2/2015, ông viết trên blog cá nhân rằng AI “có lẽ là nguy cơ lớn nhất đối với sự tồn vong của loài người”. Những suy nghĩ này đã kết nối hai người, và chỉ vài tháng sau, OpenAI ra đời với mục tiêu phát triển AI một cách có trách nhiệm.

Tham vọng thâu tóm OpenAI của Elon Musk

Mối quan hệ giữa Musk và Altman bắt đầu rạn nứt vào năm 2018. Khi đó, Musk cho rằng OpenAI đang dần tụt lại phía sau Google DeepMind trong cuộc đua AI. Ông đưa ra một đề xuất táo bạo: nắm quyền kiểm soát OpenAI và biến nó thành một phần trong đế chế công nghệ của mình.

Nhưng Altman và các đồng sáng lập khác, bao gồm Greg Brockman, đã từ chối. Kết quả là Musk rời khỏi OpenAI, đồng thời rút luôn các khoản đầu tư đã cam kết trước đó.

Trong những năm tiếp theo, OpenAI vẫn âm thầm phát triển. Đến tháng 11/2022, công ty ra mắt ChatGPT – một sản phẩm AI nhanh chóng trở thành hiện tượng toàn cầu. Đây chính là giọt nước tràn ly khiến Musk quay sang công khai chỉ trích OpenAI, cho rằng công ty đã đi chệch hướng so với mục tiêu phi lợi nhuận ban đầu.

Musk tuyên chiến với OpenAI

Mâu thuẫn giữa hai thiên tài không chỉ dừng lại ở những lời công kích trên mạng xã hội. Đầu năm 2024, Musk chính thức đưa OpenAI ra tòa, cáo buộc Altman và Brockman đã phản bội cam kết ban đầu khi biến OpenAI thành một công ty vì lợi nhuận.

Dù Musk sau đó rút đơn kiện vào tháng 6/2024, ông tiếp tục nộp lại đơn kiện vào tháng 8 và sửa đổi vào tháng 11 cùng năm. Theo đó, Musk khẳng định OpenAI hiện tại chỉ phục vụ lợi ích thương mại thay vì lợi ích công chúng như những gì ông và Altman từng thỏa thuận.

Không dừng lại ở đó, Musk còn ra mắt xAI, công ty AI đối đầu trực tiếp với OpenAI. Ông cũng ra lệnh hạn chế sử dụng các sản phẩm OpenAI trên hệ thống của Tesla và SpaceX, đồng thời tìm cách hợp tác với các đối thủ như Google DeepMind và Anthropic.

Cái kết của một mối quan hệ

Từ hai người cùng chí hướng, Musk và Altman giờ đây đã trở thành đối thủ không đội trời chung. Cuộc chiến giữa họ không chỉ là cuộc đua công nghệ, mà còn là cuộc đối đầu về triết lý và quyền lực.

Musk muốn AI được kiểm soát chặt chẽ, còn Altman tin rằng chỉ có cạnh tranh tự do mới thúc đẩy sự phát triển của công nghệ này. Khi OpenAI tiếp tục bành trướng và Musk không ngừng phản kích, một điều chắc chắn: trận chiến AI này sẽ còn kéo dài.