Phôi đực có thể phát triển buồng trứng

Từ trước đến nay, giới khoa học luôn tin rằng giới tính ở động vật có vú được quyết định hoàn toàn bởi yếu tố di truyền – cụ thể là cặp nhiễm sắc thể XX hoặc XY. Tuy nhiên, nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Nature đã chứng minh rằng, môi trường trong tử cung – đặc biệt là nồng độ sắt – có thể ảnh hưởng đến quá trình xác định giới tính ở phôi.

Các nhà khoa học phát hiện rằng nếu chuột mẹ bị thiếu sắt nghiêm trọng trong thời gian mang thai, gene SRY – yếu tố kích hoạt sự phát triển tinh hoàn ở phôi đực – có thể bị tắt đi. Điều này khiến một số phôi mang nhiễm sắc thể XY (giới tính di truyền là nam) lại phát triển thành cá thể mang buồng trứng.

Trong thí nghiệm đầu tiên, nhóm nghiên cứu cho chuột mẹ dùng thuốc làm giảm nồng độ sắt. Kết quả: 4 trên 72 phôi XY phát triển thành chuột có hai buồng trứng, 1 trường hợp có cả buồng trứng và tinh hoàn.

Thí nghiệm thứ hai được thực hiện trong môi trường nuôi cấy bên ngoài. Kết quả cũng tương tự: trong 39 phôi XY được can thiệp hàm lượng sắt, có 6 phôi phát triển hai buồng trứng và 1 phôi có cả hai cơ quan sinh dục.

Cơ chế được đề xuất là do thiếu sắt làm ảnh hưởng đến hoạt động của enzyme KDM3A – vốn giữ vai trò quan trọng trong việc kích hoạt gene SRY. Khi gene SRY không hoạt động đúng thời điểm, quá trình phát triển giới tính nam sẽ bị gián đoạn, dẫn đến sự hình thành các đặc điểm sinh dục nữ như buồng trứng.

Dù mới chỉ được thử nghiệm trên chuột, nghiên cứu này mở ra một hướng đi hoàn toàn mới trong việc hiểu rõ hơn về sự phát triển giới tính ở động vật có vú – bao gồm cả con người. Thay vì chỉ phụ thuộc vào gene, giờ đây các nhà khoa học phải tính đến cả tác động từ môi trường bên trong cơ thể mẹ.

Khám phá này không chỉ thay đổi cách chúng ta nhìn nhận về sinh học giới tính, mà còn có thể mở đường cho những nghiên cứu sâu hơn về vô sinh, rối loạn phát triển giới tính, cũng như tác động của dinh dưỡng trong thai kỳ.