Meta muốn Orion thay thế iPhone?

Trong nhiều năm qua, quyết định đầu tư hàng chục tỷ USD vào Reality Labs của Mark Zuckerberg đã gây nhiều tranh cãi tại Silicon Valley và Phố Wall. Tuy nhiên, tuần này, bộ phận thiết bị đeo của Meta đã giới thiệu một nguyên mẫu kính thông minh Orion, một sản phẩm mà công ty tin rằng có thể thay thế iPhone trong tương lai. Ý tưởng này có vẻ điên rồ, nhưng giờ đây có lẽ không còn quá xa vời như một tuần trước.

Orion là một nguyên mẫu kính đeo kết hợp công nghệ thực tế tăng cường, theo dõi mắt và tay, trí tuệ nhân tạo (AI) sinh tạo, cùng với một vòng tay nhận diện cử chỉ. Thông qua các máy chiếu micro LED và thấu kính silicon carbide (một công nghệ khá tốn kém), Meta dường như đã vượt qua một thách thức lâu đời trong việc hiển thị AR. Bạn có thể nhìn qua Orion như một chiếc kính, nhưng cũng có thể thấy các cửa sổ ứng dụng được chiếu trên thấu kính, như thể chúng đang nằm trong thế giới xung quanh bạn. Lý tưởng nhất là bạn có thể sử dụng tay, mắt và giọng nói để điều hướng môi trường xung quanh.

Dù vậy, kính thông minh Orion không hề nhỏ gọn; chúng nặng nề hơn nhiều so với những chiếc kính đọc sách thông thường, với giá lên tới 10.000 USD và sẽ không có mặt trên thị trường trong thời gian gần. Công nghệ trong Orion vẫn còn tương đối mới mẻ, cần phải được cải thiện, giá cả phải giảm và kích thước phải nhỏ lại để có thể trở thành một sản phẩm có thể mua tại trung tâm thương mại. Zuckerberg đã cho biết công ty đã làm việc với Orion trong suốt 10 năm qua, nhưng vẫn chưa có lộ trình rõ ràng cho một sản phẩm có thể bán được.

Tuy nhiên, Meta không phải là công ty duy nhất đang cố gắng đưa một sản phẩm thay thế điện thoại thông minh lên mặt người dùng. Tháng này, Snap đã ra mắt thế hệ mới nhất của kính Spectacles, lớn hơn Orion và có trường nhìn hạn chế hơn. Một cựu kỹ sư của Snap đã gọi sản phẩm này là "rõ ràng không tốt" — nhưng bạn vẫn có thể đặt hàng. Google cũng đã gợi ý trong hội nghị I/O tháng 5 rằng họ đang phát triển một cặp kính thông minh, có thể là phiên bản nâng cấp của thất bại Google Glass. Apple được cho là đang phát triển kính AR rất giống với Orion. Thậm chí, không thể loại bỏ khả năng rằng startup mới của Jony Ive, LoveFrom, đang làm việc với OpenAI trên một thiết bị đeo AI.

Tất cả những điều này cho thấy có một cuộc đua giữa các gã khổng lồ công nghệ nhằm tạo ra một cặp kính thông minh thanh lịch có thể thực hiện mọi chức năng như điện thoại thông minh — và hy vọng còn nhiều hơn thế. Nguyên mẫu của Meta đã làm rõ hai điều: có điều gì đó đang hình thành, nhưng chúng ta vẫn chưa “đến nơi”.

Các thiết bị này khác biệt rõ rệt so với các kính thực tế ảo Quest mà Meta đã phát triển trong nhiều năm, và cả Vision Pro của Apple. Mặc dù có nhiều công nghệ tương tự như theo dõi mắt và tay, nhưng trải nghiệm sử dụng lại hoàn toàn khác. Kính thực tế ảo thường nặng nề, không thoải mái và khiến người dùng cảm thấy buồn nôn khi nhìn vào màn hình. Trong khi đó, kính mát và kính mắt lại dễ chịu hơn nhiều khi đeo, với hàng triệu người Mỹ sử dụng chúng mỗi ngày.

Cần phải ghi nhận rằng Zuckerberg đã thúc đẩy ý tưởng về kính đeo từ rất lâu, khi đó chưa được coi là một xu hướng. Ông đã từng không hài lòng khi các ứng dụng mạng xã hội phổ biến của mình phải truy cập thông qua điện thoại của Apple (có lẽ dẫn đến sự ra đời không thành công của Facebook Phone). Giờ đây, các đối thủ của Meta cũng bắt đầu tham gia vào lĩnh vực công nghệ kính đeo.

Đầu tư sớm của Meta vào lĩnh vực này dường như đã mang lại kết quả. Zuckerberg đã có một bài thuyết trình ấn tượng về Orion mà chúng ta sẽ không quên dễ dàng, làm bùng nổ cảm xúc trong một phòng đầy phóng viên hoài nghi. Mặc dù TechCrunch chưa có cơ hội trải nghiệm Orion, nhưng những đánh giá ban đầu rất tích cực.

Meta hiện cung cấp Ray-Ban Meta: một cặp kính có camera, microphone, loa, cảm biến, và khả năng kết nối với điện thoại cũng như đám mây. Ray-Ban Meta đơn giản hơn nhiều so với Orion, nhưng có giá khá hợp lý, chỉ 299 USD — thực sự không cao hơn so với một cặp Ray-Ban thông thường. Chúng giống như Spectacles 3 mà Snap phát hành vài năm trước, nhưng có vẻ Ray-Ban Meta đã trở nên phổ biến hơn.

Dù có nhiều khác biệt về giá cả và chức năng, Orion và Ray-Ban Meta lại có mối liên hệ chặt chẽ hơn bạn nghĩ. Li-Chen Miller, Phó Chủ tịch sản phẩm tại Meta, chia sẻ: "Orion thực sự là tương lai, và chúng tôi muốn hướng tới trải nghiệm holographic hoàn chỉnh. Bạn có thể coi Ray-Ban Meta là bước đầu tiên của chúng tôi trên con đường đó. Chúng tôi cần phải hoàn thiện những điều cơ bản, như đảm bảo sự thoải mái và giá trị sử dụng hàng ngày."

Một trong những điều mà Meta đang cố gắng hoàn thiện với Ray-Ban Meta là AI. Hiện tại, kính thông minh sử dụng các mô hình Llama của Meta để trả lời câu hỏi về những gì bạn nhìn thấy, bằng cách chụp ảnh và xử lý thông qua hệ thống AI cùng với yêu cầu bằng lời của người dùng. Tuy nhiên, các tính năng AI của Ray-Ban Meta vẫn chưa hoàn hảo: độ trễ cao hơn so với chế độ Giọng Nói Tự Nhiên của OpenAI; Meta AI cần những yêu cầu rất cụ thể để hoạt động đúng; nó có thể tạo ra thông tin sai; và không tích hợp chặt chẽ với nhiều ứng dụng, khiến nó kém hữu ích hơn so với việc chỉ đơn giản sử dụng iPhone (có thể do Apple thiết kế). Tuy nhiên, Meta sẽ sớm phát hành các bản cập nhật nhằm khắc phục những vấn đề này.

Miller cho biết họ sẽ sớm phát hành xử lý video AI trực tiếp cho Ray-Ban, có nghĩa là kính thông minh sẽ phát video trực tiếp và nhận yêu cầu lời nói từ một trong các mô hình AI đa phương thức của Llama, đồng thời tạo ra câu trả lời bằng lời ngay lập tức dựa trên đầu vào đó. Nó cũng sẽ có các tính năng cơ bản như nhắc nhở và tích hợp nhiều ứng dụng hơn, giúp trải nghiệm trở nên mượt mà hơn, nếu mọi thứ hoạt động như dự kiến. Miller nói rằng những cải tiến này sẽ được chuyển giao cho Orion, vì chúng sử dụng cùng một hệ thống AI sinh tạo.

Miller cũng cho biết một số tính năng của Orion có thể được áp dụng xuống Ray-Ban khi đội ngũ của cô tập trung vào việc làm cho kính AR trở nên hợp lý hơn về giá cả. Các cảm biến và theo dõi mắt trong Orion không phải là công nghệ rẻ. Vấn đề đặt ra là Orion cần phải vừa được cải thiện vừa giảm giá.

Một thách thức khác là việc nhập liệu. Điện thoại thông minh của bạn có bàn phím, nhưng kính thông minh thì không. Miller đã làm việc về bàn phím tại Microsoft gần 20 năm trước khi gia nhập Meta, nhưng cô cho biết sự thiếu bàn phím của Orion lại "thoải mái hơn". Cô lập luận rằng việc sử dụng kính thông minh sẽ mang lại trải nghiệm tự nhiên hơn so với việc sử dụng điện thoại. Bạn có thể chỉ cần nói, ra hiệu bằng tay và nhìn vào những thứ xung quanh để điều hướng Orion; tất cả đều là những điều rất tự nhiên đối với hầu hết mọi người.

Một thiết bị từng bị chỉ trích vì thiếu bàn phím một cách ironi lại chính là iPhone. Cựu CEO của Microsoft, Steve Ballmer, đã từng cười nhạo iPhone vào năm 2007, cho rằng nó sẽ không thu hút được khách hàng doanh nghiệp vì không có bàn phím vật lý. Tuy nhiên, mọi người đã thích nghi, và những bình luận của ông giờ nghe có vẻ ngây thơ sau hơn 15 năm.

Tôi tin rằng việc làm cho Orion trở nên tự nhiên hơn chắc chắn là một mục tiêu hơn là thực tế tại thời điểm này. Verge đã lưu ý trong bài đánh giá thực tế rằng đôi khi cửa sổ ứng dụng chiếm toàn bộ thấu kính kính, hoàn toàn che khuất tầm nhìn của người dùng, gây khó chịu và rối mắt. Một số khó khăn cơ bản trong việc cung cấp trải nghiệm AR tốt hơn vẫn còn. Miller nói rằng Meta đã có thời gian dài để điều chỉnh các tính năng AR của họ để giúp mọi thứ trở nên mượt mà hơn.

Zuckerberg đã gợi ý rằng họ cần khắc phục một vấn đề quan trọng: khó khăn trong việc thực hiện các tác vụ phức tạp trong thế giới thực với một chiếc kính. Hiện tại, người dùng chỉ có thể làm một số việc cơ bản, như xem một vài thông báo, nhưng không thể điều khiển Orion để thực hiện nhiều tác vụ phức tạp hơn mà họ làm trên điện thoại thông minh.

Hệ sinh thái mà Meta đang cố gắng tạo ra xung quanh Orion dường như không phải là một phần của xu hướng hiện tại trong lĩnh vực công nghệ, mà là một bức tranh rộng lớn hơn — một kiểu “cuộc cách mạng” trong cách chúng ta sử dụng công nghệ hàng ngày. Nhưng câu hỏi quan trọng vẫn còn: liệu Orion có thực sự thay thế được iPhone hay không?

Dù điều đó có thể không xảy ra trong tương lai gần, một sự thật rõ ràng là Meta đang cố gắng tạo ra một sản phẩm có thể trở thành bước ngoặt cho ngành công nghiệp kính thông minh, và điều này chắc chắn sẽ tạo ra sự cạnh tranh và áp lực cho các công ty khác trong lĩnh vực này.

Zuckerberg đã tạo ra một tầm nhìn mới về tương lai công nghệ và hy vọng, thông qua Orion, chúng ta sẽ chứng kiến những thay đổi mang tính đột phá trong cách chúng ta kết nối và tương tác với thế giới xung quanh.