Máu của con vật này có giá đến 15.000 USD/lít

Máu của loài sam, còn được biết đến là cua móng ngựa, là một trong những loại máu quý giá nhất hành tinh, không chỉ nhờ vào giá trị kinh tế mà còn nhờ vào vai trò quan trọng trong y học. Loài vật này, tồn tại suốt 445 triệu năm qua, từ trước khi khủng long xuất hiện, có một đặc điểm nổi bật: máu xanh, khác biệt hoàn toàn so với máu đỏ của con người.

Mặc dù máu của con sam không phải để nuôi dưỡng hay thực hiện những chức năng thông thường như máu ở các loài khác, nhưng chính nó lại đóng một vai trò thiết yếu trong việc phát hiện nhiễm khuẩn. Đặc biệt, máu sam là nguyên liệu không thể thiếu trong quy trình sản xuất vaccine, giúp bảo vệ hàng triệu người khỏi các mối nguy hiểm từ vi khuẩn. Khác với máu đỏ của con người chứa nhiều sắt, máu của sam có màu xanh đặc trưng nhờ vào sự hiện diện của đồng. Đặc biệt, thay vì bạch cầu, chúng có tế bào amebocyte, cực kỳ nhạy bén trong việc nhận diện các độc tố vi khuẩn. Những tế bào này có khả năng kích hoạt sự đông máu cực kỳ nhanh chóng, tạo thành một lớp bảo vệ để ngăn chặn vi khuẩn gây hại.

Các công ty dược phẩm trên toàn thế giới đã sử dụng phương pháp này trong nhiều thập kỷ qua để kiểm tra vaccine, thông qua một thử nghiệm gọi là Limulus Amebocyte Lysate. Đây là một phép thử cực kỳ quan trọng, vì sự nhiễm khuẩn trong vaccine có thể gây nguy hiểm tới tính mạng của người sử dụng. Với giá trị ứng dụng lớn như vậy, máu sam có giá lên tới 15.000 USD cho mỗi lít.

Tuy nhiên, hoạt động thu hoạch máu sam đang gặp phải nhiều chỉ trích vì ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự sống còn của loài này. Mặc dù chỉ thu thập khoảng 30% lượng máu của một con sam, nhưng mỗi lần thu hoạch có thể khiến đến 20% số sam không thể sống sót. Đặc biệt, sam cái sau khi bị thu máu sẽ gặp khó khăn trong việc sinh sản, làm giảm khả năng tái tạo loài. Điều này đang khiến số lượng sam giảm dần, gây lo ngại về tương lai của chúng.

Dù được gọi là cua móng ngựa, sam thực chất không thuộc họ giáp xác mà lại gần gũi với loài nhện. Chúng thuộc phân ngành Chân kìm, bao gồm nhện và bọ cạp. Một đặc điểm thú vị khác là mỗi lần lột xác, sam sẽ bò ra khỏi lớp vỏ cũ, để lại bộ xương ngoài, giống như các loài nhện và bọ cạp.

Dù máu của loài sam mang lại giá trị lớn trong y học, nhưng sự suy giảm số lượng của chúng là một vấn đề đáng lo ngại, thúc đẩy các nhà nghiên cứu tìm kiếm các phương pháp thay thế bền vững hơn để bảo vệ loài động vật này.