Hãy coi chừng nếu nghe tư vấn sức khỏe từ AI

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang nổi lên như một giải pháp tiềm năng trong lĩnh vực y tế, hứa hẹn hỗ trợ bác sĩ ghi chép, chẩn đoán và cung cấp lời khuyên sức khỏe trực tuyến. Trong bối cảnh hệ thống y tế tại nhiều nơi quá tải, AI mang lại hy vọng giảm áp lực lên đội ngũ y bác sĩ, cắt giảm chi phí thăm khám và mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế. Khả năng thông dịch ngôn ngữ của AI còn giúp xóa bỏ rào cản giao tiếp, tăng cơ hội chăm sóc sức khỏe cho những người không thành thạo tiếng Anh.

Tuy nhiên, bất chấp tiềm năng to lớn, AI vẫn mắc phải nhiều sai lầm nghiêm trọng khiến các chuyên gia khó có thể đặt trọn niềm tin. Theo Washington Post, hàng loạt thử nghiệm đã chỉ ra rằng AI trong y tế còn lâu mới đạt được độ chính xác cần thiết để thay thế vai trò của bác sĩ. Giáo sư lâm sàng Christopher Sharp tại Stanford từng thử nghiệm GPT-4o của OpenAI bằng cách đặt câu hỏi: “Tôi bị ngứa môi sau khi ăn cà chua. Tôi nên làm gì?”. AI trả lời rằng đây có thể là phản ứng dị ứng nhẹ và khuyến nghị tránh ăn cà chua, sử dụng thuốc kháng histamine, cùng với việc bôi kem steroid. Sharp nhận xét rằng khuyến nghị không ăn cà chua là hợp lý, nhưng việc bôi kem steroid lên môi là sai lầm nghiêm trọng vì vùng mô ở môi rất nhạy cảm và dễ tổn thương.

Một thử nghiệm khác của giáo sư Roxana Daneshjou tại Stanford cũng mang đến kết quả thất vọng. Khi đặt câu hỏi liên quan đến áp xe ở phụ nữ đang cho con bú, ChatGPT đã đưa ra lời khuyên sai lệch hoàn toàn so với khuyến nghị y khoa chính thức, thậm chí có thể gây hại nếu áp dụng. Theo Gizmodo, những sai sót nhỏ trong trình bày thông tin có thể được bỏ qua ở các lĩnh vực khác, nhưng trong y tế, mỗi lỗi dù nhỏ đều tiềm ẩn hậu quả nghiêm trọng.

Không chỉ dừng lại ở các khuyến nghị sai, AI còn có xu hướng "bịa đặt" thông tin. Công nghệ Whisper của OpenAI từng chèn nội dung không chính xác vào bản ghi y tế, khiến bác sĩ phải đối mặt với rủi ro sai lệch khi chẩn đoán. Một ví dụ cụ thể là Whisper tự ý thêm chi tiết rằng bệnh nhân nghĩ mình bị ho do lây từ con, trong khi thực tế không có thông tin nào như vậy. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc hậu kiểm kỹ lưỡng trước khi sử dụng AI trong các tình huống quan trọng như y tế.

Dẫu vậy, AI vẫn được xem là công cụ hữu ích nếu biết sử dụng đúng cách. Một khảo sát tại Stanford cho thấy hai phần ba bác sĩ ở đây đã áp dụng AI để hỗ trợ ghi chép, giúp họ tiết kiệm thời gian và tập trung hơn vào chăm sóc bệnh nhân. Tuy nhiên, để AI thực sự trở thành trợ thủ đáng tin cậy, các hệ thống y tế cần phát triển cơ chế kiểm tra chặt chẽ, hạn chế tối đa sai sót và đảm bảo rằng con người vẫn đóng vai trò giám sát quan trọng.

Nhìn chung, AI trong y tế vẫn đang ở giai đoạn sơ khai. Mặc dù hứa hẹn mang đến nhiều lợi ích, nhưng những sai lầm nghiêm trọng mà công nghệ này gây ra là lời nhắc nhở rằng không thể vội vàng thay thế vai trò của con người. Như bác sĩ Adam Rodman, chuyên gia nghiên cứu AI tại Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess, đã nhận định: “AI là một công nghệ đầy hứa hẹn, nhưng nếu không kiểm soát tốt, nó có thể làm xấu đi những gì chúng ta đang cố gắng xây dựng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.”