Giá dầu lao dốc 5 phiên liên tiếp, nỗi lo dư cung bao phủ thị trường

Trong suốt năm ngày giao dịch vừa qua, thị trường dầu mỏ toàn cầu chứng kiến sự sụt giảm giá liên tiếp, bất chấp bối cảnh căng thẳng địa chính trị vẫn âm ỉ. Đây là chuỗi giảm dài nhất kể từ tháng 8, đánh dấu sự thay đổi tâm lý rõ rệt của giới đầu tư trước viễn cảnh dư cung ngày càng lộ rõ.

Trong phiên gần nhất, dầu Brent – loại dầu được coi là thước đo chuẩn quốc tế – trượt về quanh mức 66 USD/thùng, sau khi đã liên tục mất giá trong bốn phiên trước đó với tổng mức giảm khoảng 2,8%. Song song, dầu thô WTI của Mỹ cũng giảm về mức xấp xỉ 62 USD/thùng. Điều này cho thấy cả hai loại dầu chủ chốt của thế giới đều cùng rơi vào trạng thái áp lực bán mạnh.

Dù căng thẳng chính trị tại nhiều khu vực nóng vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, yếu tố cung – cầu mới chính là động lực chính chi phối xu hướng giá. Các dự báo gần đây từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho rằng sản lượng dầu toàn cầu sẽ vượt cầu với biên độ kỷ lục trong quý IV/2025, kéo dài sang cả năm 2026 nếu không có biến động bất ngờ.

Một trong những nguyên nhân đáng chú ý là khả năng Iraq sắp nối lại hoạt động xuất khẩu dầu từ vùng Kurdistan sau hai năm đình trệ vì tranh chấp thanh toán. Nếu khối lượng khoảng 230.000 thùng/ngày quay trở lại thị trường, cán cân cung – cầu sẽ thêm phần mất cân đối. Sự trở lại của nguồn cung này, trong bối cảnh nhiều quốc gia khác cũng tăng tốc khai thác, khiến thị trường dễ bị dư thừa hơn bao giờ hết.

Song song với đó, Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) cùng các đối tác cũng đang dần đưa một phần sản lượng đã cắt giảm trước đó quay lại thị trường. Việc nới lỏng cam kết cắt giảm, vốn từng giúp giá dầu giữ ổn định trong giai đoạn khó khăn, giờ lại trở thành yếu tố góp phần làm gia tăng áp lực dư cung. Sản lượng dầu ngoài OPEC, đặc biệt từ Mỹ và một số quốc gia Nam Mỹ, cũng đang trên đà tăng mạnh, tạo thêm sức ép không nhỏ cho giá dầu Brent và WTI.

Ngoài yếu tố kỹ thuật và cung – cầu, thị trường dầu mỏ còn bị chi phối mạnh mẽ bởi các biến động địa chính trị. Gần đây, Thủ tướng Canada Mark Carney kêu gọi phương Tây nhanh chóng áp đặt thêm các lệnh trừng phạt thứ cấp đối với Nga, nhằm gia tăng áp lực lên chính quyền Tổng thống Vladimir Putin. Cùng lúc, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng thúc giục các quốc gia châu Âu ngừng mua năng lượng từ Nga để cắt giảm nguồn thu của Moscow. Tuy vậy, Washington đến nay vẫn chưa áp thêm các sắc thuế đối với Trung Quốc – quốc gia đang là khách hàng lớn nhất nhập khẩu dầu Nga.

Những động thái này khiến thị trường dầu mỏ tiếp tục trong trạng thái vừa lo ngại dư cung, vừa nơm nớp theo dõi diễn biến chính trị toàn cầu. Các chuyên gia nhận định, bất kỳ rủi ro mới nào phát sinh từ Nga, Trung Đông hay các điểm nóng năng lượng khác đều có thể đảo chiều giá dầu chỉ trong thời gian rất ngắn.

Về triển vọng sắp tới, tâm lý bi quan vẫn bao trùm phần lớn nhà đầu tư. Gao Mingyu, chuyên gia năng lượng trưởng tại SDIC Essence Futures, cho rằng đà giảm hiện nay vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt. Theo ông, việc Iraq nối lại xuất khẩu dầu ở mức lớn có thể trở thành nhân tố quyết định khiến thị trường tiếp tục mất điểm. Ông nhấn mạnh, xu hướng giảm sẽ duy trì chừng nào nguồn cung vẫn mở rộng nhanh hơn tốc độ phục hồi nhu cầu.

Trong khi đó, một số ý kiến khác cho rằng, chính yếu tố chính trị mới là “ngòi nổ” thực sự có thể làm thay đổi cuộc chơi. Thị trường từng nhiều lần chứng kiến giá dầu đảo chiều chỉ vì một biến cố bất ngờ, từ xung đột quân sự đến các lệnh cấm vận. Do vậy, dù dư cung là mối lo hiện tại, nhưng khó có thể loại trừ khả năng giá dầu sẽ bật tăng nếu có sự kiện chính trị chấn động trong những tháng tới.

Giới đầu tư vì vậy đang đứng trước thế khó: một bên là thực tế nguồn cung đang nở rộng nhanh chóng, bên kia là nguy cơ bất ổn địa chính trị chưa thể đoán định. Điều này khiến thị trường dầu trở nên khó dự đoán hơn bao giờ hết, với biên độ biến động có thể rất lớn trong ngắn hạn.

Với người tiêu dùng và các nền kinh tế nhập khẩu dầu, việc giá giảm liên tục trong nhiều phiên là tín hiệu tích cực, ít nhất là về chi phí năng lượng. Tuy nhiên, sự bất ổn của thị trường cũng đồng nghĩa với việc không có gì đảm bảo xu hướng này sẽ kéo dài. Nếu các yếu tố chính trị bất ngờ đẩy giá dầu tăng trở lại, áp lực lạm phát toàn cầu có thể sớm quay lại.

Ngược lại, nếu dư cung tiếp tục là xu hướng chính, thị trường có thể bước vào một giai đoạn giá dầu ở mức thấp kéo dài, gây ảnh hưởng lớn đến ngân sách của các quốc gia xuất khẩu dầu thô. Những nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào nguồn thu từ dầu mỏ sẽ chịu thách thức nặng nề, trong khi các nước nhập khẩu lại có cơ hội giảm chi phí sản xuất và thúc đẩy tăng trưởng.

Hiện tại, câu hỏi lớn nhất vẫn là liệu nhu cầu toàn cầu có đủ sức bật để cân bằng lại nguồn cung hay không. Với tình hình tăng trưởng kinh tế chưa mấy khởi sắc ở nhiều khu vực, đặc biệt là Trung Quốc và châu Âu, viễn cảnh phục hồi nhu cầu vẫn còn xa vời. Trong bối cảnh đó, những đợt giảm giá dầu như hiện nay nhiều khả năng sẽ tiếp tục xuất hiện, cho đến khi thị trường tìm được một điểm cân bằng mới.