FIFA chao đảo vì vụ kiện tập thể của 100.000 cầu thủ chuyên nghiệp

Một cuộc chiến pháp lý quy mô lớn đang đặt FIFA vào thế khó chưa từng thấy. Đơn kiện tập thể đại diện cho khoảng 100.000 cầu thủ chuyên nghiệp từng thi đấu tại các câu lạc bộ thuộc Liên minh châu Âu và Vương quốc Anh vừa được nộp lên tòa án khu vực Midden-Nederland (Hà Lan). Tổ chức đứng sau vụ kiện là Justice for Players (JfP), một nhóm bảo vệ quyền lợi cầu thủ đang kêu gọi bồi thường cho những thiệt hại tài chính mà họ cho là do các quy định sai phạm của FIFA gây ra.

Nguồn cơn của vụ kiện bắt đầu từ phán quyết mang tính bước ngoặt của Tòa án Công lý châu Âu (CJEU) liên quan đến trường hợp của cầu thủ Lassana Diarra. Khi Diarra muốn rời Lokomotiv Moscow để đầu quân cho Charleroi (Bỉ), anh đã bị ngăn cản do các rào cản từ quy định chuyển nhượng của FIFA. CJEU kết luận rằng các quy định này đã vi phạm quyền tự do di chuyển lao động và luật cạnh tranh trong khối EU.

Cụ thể, tòa án chỉ ra rằng điều khoản yêu cầu cầu thủ phải có "lý do chính đáng" mới được phép đơn phương chấm dứt hợp đồng là không hợp lý, đặc biệt khi các câu lạc bộ mới và cũ có thể bị ràng buộc trách nhiệm liên đới. Cơ chế này bị xem là đã gây áp lực không cần thiết lên cầu thủ, bóp nghẹt quyền tự do nghề nghiệp trong hơn hai thập kỷ qua.

Justice for Players cho biết họ đã thu thập đủ hồ sơ và bằng chứng cho thấy rất nhiều cầu thủ bị ảnh hưởng bởi những quy định này. Không ít người từng bị giới hạn khả năng chuyển nhượng, đánh mất các cơ hội nghề nghiệp, thậm chí chịu thiệt hại tài chính kéo dài. Con số ước tính lên tới 100.000 người, khiến đây trở thành một trong những vụ kiện tập thể lớn nhất lịch sử thể thao thế giới.

Hiệp hội cầu thủ chuyên nghiệp châu Âu (FIFPRO Europe) đã công khai ủng hộ vụ kiện này, coi đây là bước tiến tất yếu sau phán quyết Diarra. Trong thông cáo, FIFPRO nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người lao động trong môi trường bóng đá ngày càng phức tạp, đồng thời kêu gọi cải cách toàn diện hệ thống quản trị vốn vẫn chịu ảnh hưởng của những cơ chế thiếu minh bạch, thiên về quyền lực đơn phương từ các tổ chức lớn như FIFA.

Tuy còn nhiều câu hỏi về hướng đi sắp tới, nhưng rõ ràng đây là thời điểm mà các cầu thủ – những người làm nên linh hồn của môn thể thao vua – đang đòi hỏi một vị thế công bằng hơn. Và nếu thành công, vụ kiện này có thể định hình lại cách bóng đá toàn cầu vận hành trong nhiều thập kỷ tới.