Hai tập đoàn vệ tinh hàng đầu – SES (Luxembourg) và Intelsat (Luxembourg–Mỹ) – đang chuẩn bị hoàn tất thương vụ sáp nhập trị giá 3,1 tỷ USD. Theo Reuters, Ủy ban châu Âu dự kiến sẽ “bật đèn xanh” cho thương vụ này vào ngày 10/6 tới.
Thương vụ được công bố lần đầu vào tháng 4/2024 và được kỳ vọng sẽ “thay đổi cục diện” thị trường internet vệ tinh. Sau khi sáp nhập, công ty mới sẽ sở hữu hơn 100 vệ tinh ở quỹ đạo địa tĩnh (GEO) và 26 vệ tinh ở quỹ đạo trung bình (MEO), trong đó Intelsat đóng góp tới 75 vệ tinh. Các vệ tinh này phục vụ nhiều lĩnh vực, từ truyền hình, radio đến internet vệ tinh và truyền thông an toàn cho quân đội, chính phủ.
Liên minh SES–Intelsat sẽ trở thành nhà cung cấp internet vệ tinh lớn thứ hai châu Âu, sau Eutelsat (Pháp–Anh). Một số đối thủ nhỏ hơn gồm có Inmarsat (Anh) và Hisdesat (Tây Ban Nha).
Trong bối cảnh lo ngại về việc châu Âu ngày càng phụ thuộc vào mạng Starlink của Mỹ, thương vụ SES–Intelsat được xem là bước đi chiến lược nhằm tăng cường chủ quyền công nghệ.
Sự lo lắng gia tăng sau khi có thông tin cho rằng Washington từng đe dọa ngắt kết nối Starlink tại Ukraine nếu Kyiv không nhượng bộ trong vấn đề khoáng sản. Điều này khiến giới chức châu Âu lo ngại khi một mạng lưới quan trọng như Starlink lại thuộc sở hữu tư nhân và gắn với các quan hệ chính trị nhạy cảm.
Vào tháng 3, các công ty châu Âu như SES, Eutelsat, Inmarsat và Hisdesat đã đàm phán với EU để cung cấp kết nối dự phòng cho Ukraine – nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào Elon Musk.
Dù SES–Intelsat tạo ra một liên minh hùng hậu hơn, khoảng cách với Starlink vẫn là rất lớn. Công ty của Elon Musk hiện có hơn 7.000 vệ tinh ở quỹ đạo thấp (LEO), trong khi đối thủ gần nhất là Eutelsat chỉ có khoảng 600.
Amazon – với dự án Kuiper – cũng đang lên kế hoạch phóng hơn 3.200 vệ tinh để cạnh tranh.
Lợi thế lớn nhất của Starlink là thuộc sở hữu của SpaceX, giúp họ kiểm soát toàn bộ quy trình sản xuất và phóng vệ tinh. Ngược lại, SES và Intelsat phải phụ thuộc vào các đối tác phóng tên lửa và hiện chưa có hệ thống vệ tinh quỹ đạo thấp riêng.
Dù Intelsat đã ký hợp đồng trị giá 250 triệu USD để sử dụng mạng LEO của Eutelsat, việc phụ thuộc vào bên ngoài vẫn là một bất lợi lớn trong cuộc cạnh tranh với Starlink.
Dù thương vụ SES–Intelsat giúp châu Âu có thêm lựa chọn thay thế Starlink, nó vẫn chưa đủ để tạo ra một đối trọng thực sự. Ngay cả khi gộp chung các lực lượng lớn nhất như Eutelsat, Inmarsat, Hisdesat và liên minh mới này, quy mô và năng lực vẫn còn kém xa Starlink.
Tuy nhiên, trong bối cảnh châu Âu thúc đẩy chiến lược tự chủ không gian, thương vụ này có thể là viên gạch đầu tiên cho một hạ tầng kết nối vệ tinh độc lập và bền vững hơn.