Big Tech đổ tiền vào loạt startup điện hạt nhân

Năng lượng hạt nhân trở lại: Big Tech rót vốn cho loạt startup SMR

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang đẩy nhu cầu tiêu thụ điện tại Mỹ lên mức cao kỷ lục. Trong bối cảnh đó, các công ty công nghệ lớn không chỉ tìm kiếm nguồn năng lượng ổn định mà còn sẵn sàng đầu tư vào những giải pháp mới đầy tham vọng – trong đó có các công ty khởi nghiệp về năng lượng hạt nhân sử dụng công nghệ phản ứng phân hạch (fission).

Điện hạt nhân từng suy giảm trong nhiều thập kỷ do lo ngại an toàn và chi phí. Tuy nhiên, làn sóng công nghệ mới xoay quanh lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) đã hồi sinh mối quan tâm này. SMR có thể được sản xuất hàng loạt với chi phí thấp hơn, an toàn hơn và lắp ráp linh hoạt theo nhu cầu. Dù chưa có SMR nào vận hành tại Mỹ, các tập đoàn như Amazon, Google, Meta và Microsoft đã sớm xuống tiền bằng cách ký thỏa thuận mua điện hoặc đầu tư trực tiếp.

Các startup SMR nổi bật được Big Tech rót vốn:

1. Kairos Power

Google cam kết mua 500 MW điện từ Kairos Power vào năm 2035, trong đó lò phản ứng đầu tiên dự kiến vận hành năm 2030. Kairos sử dụng muối fluoride nóng chảy làm chất làm mát, giúp tăng độ an toàn vì không cần áp suất cao. Lò sử dụng các viên nhiên liệu bọc gốm và carbon để chống sự cố nóng chảy.

Startup này đã nhận được 629 triệu USD từ chính phủ Mỹ, bao gồm 303 triệu USD từ Bộ Năng lượng, và đang xây hai lò thử nghiệm 35 MW tại Tennessee.

2. Oklo

Oklo gây chú ý khi được Sam Altman – CEO OpenAI – hậu thuẫn và đưa lên sàn thông qua AltC vào năm 2023. Lò phản ứng dùng kim loại lỏng làm mát, tận dụng thiết kế của Bộ Năng lượng Mỹ nhằm giảm rác thải phóng xạ.

Tuy bị từ chối giấy phép vào 2022, Oklo dự kiến nộp lại trong năm 2025 và đã ký hợp đồng cung cấp 12 GW điện cho Switch đến năm 2044.

3. Saltfoss (tên cũ: Seaborg)

Saltfoss định tạo ra các “xà lan điện” với 2–8 SMR đặt trên tàu, mỗi chiếc như một nhà máy điện nổi. Startup này đã huy động gần 60 triệu USD từ các nhà đầu tư như Bill Gates, Peter Thiel và đồng sáng lập Unity – David Helgason. Họ hợp tác với Samsung Heavy Industries để chế tạo tàu và lò phản ứng.

4. TerraPower

Do Bill Gates sáng lập, TerraPower phát triển lò Natrium – một thiết kế lớn hơn (345 MW) dùng natri lỏng làm mát và có hệ thống lưu trữ nhiệt bằng muối nóng chảy. Năng lượng dư có thể tích trữ dưới dạng nhiệt và sử dụng sau đó, giúp lò vận hành liên tục. Dự án đầu tiên đặt tại Wyoming, khởi công tháng 6/2024.

5. X-Energy

Amazon dẫn đầu vòng gọi vốn Series C-1 trị giá 700 triệu USD cho X-Energy năm ngoái. Công ty sẽ triển khai 300 MW điện hạt nhân tại Tây Bắc Thái Bình Dương và Virginia. Lò Xe-100 của họ dùng khí heli làm mát và đốt qua 200.000 viên nhiên liệu hình bi nhỏ, mỗi lò tạo ra 80 MW điện.

Với tầm nhìn dài hạn và yêu cầu điện năng khổng lồ từ AI, Big Tech đang đưa ngành năng lượng hạt nhân – từng bị lãng quên – trở lại trung tâm cuộc chơi công nghệ. Các SMR có thể là chìa khóa để tạo ra nguồn điện sạch, ổn định và có thể mở rộng, phục vụ nhu cầu dữ liệu ngày càng tăng.