Tuy nhiên, nếu nhìn lại lịch sử tăng giá của kim loại quý này và phân tích sâu vào các biến số vĩ mô hiện tại, đây hoàn toàn có thể là một thực tế mà chúng ta phải đối mặt.
Để nói về tương lai, hãy nhìn lại quá khứ. Cách đây khoảng 10-15 năm, việc giá vàng vượt mốc 40 triệu đồng/lượng đã từng là một cú sốc. Cách đây 5 năm, mốc 90-100 triệu đồng/lượng cũng được xem là không tưởng. Nhưng thực tế đã chứng minh, vàng luôn có xu hướng phá vỡ các đỉnh cũ để thiết lập mặt bằng giá mới cao hơn gấp nhiều lần.
Giả thuyết giá vàng SJC đạt 300 triệu đồng/lượng đồng nghĩa với việc giá cần tăng gấp khoảng 3-3,5 lần mức giá hiện tại trong vòng 5 năm. Điều này đòi hỏi một tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 25-30% mỗi năm. Đây là một con số thách thức, nhưng trong những “siêu chu kỳ” hàng hóa (super-cycle) hoặc giai đoạn lạm phát phi mã, vàng đã từng đạt được hiệu suất này.
Thế giới đang không còn “phẳng” và yên bình như thập kỷ trước. Xung đột vũ trang tại các điểm nóng như Trung Đông, Đông Âu, và căng thẳng thương mại Mỹ – Trung không có dấu hiệu hạ nhiệt. Trong một thế giới phân cực, vàng quay trở lại đúng vị thế nguyên thủy của nó: Tài sản trú ẩn an toàn cuối cùng.
Khi rủi ro địa chính trị leo thang, các ngân hàng trung ương (NHTW) trên toàn cầu – đặc biệt là Trung Quốc, Nga, Ấn Độ – đang ráo riết gom vàng để giảm sự phụ thuộc vào đồng USD (xu hướng De-dollarization). Lực cầu khổng lồ từ các “cá mập” quốc gia này sẽ thiết lập một đáy giá mới cho vàng thế giới. Một khi vàng thế giới bứt phá lên mốc 3.000 – 4.000 USD/ounce, giá vàng trong nước sẽ chịu áp lực tăng giá cộng hưởng cực lớn.
Lịch sử tài chính là lịch sử của sự in tiền. Để xử lý các cuộc khủng hoảng nợ công và kích thích kinh tế, các chính phủ buộc phải duy trì chính sách nới lỏng tiền tệ trong dài hạn. Tiền giấy (fiat currency) về bản chất luôn có xu hướng mất giá theo thời gian do lạm phát.
Đối với Việt Nam, dù kinh tế vĩ mô ổn định, nhưng áp lực tỷ giá USD/VND luôn hiện hữu. Vàng SJC không chỉ phản ánh giá vàng thế giới mà còn phản ánh tỷ giá. Nếu đồng USD mạnh lên hoặc VND trượt giá trong 5 năm tới, giá vàng quy đổi sẽ tăng theo cấp số nhân. Với người dân Việt Nam, giữ vàng là cách hữu hiệu nhất để bảo vệ sức mua của tài sản trước “bóng ma” lạm phát.
Đây là yếu tố đặc thù chỉ có tại thị trường Việt Nam. Kể từ khi Nghị định 24 ra đời, Ngân hàng Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng SJC. Nguồn cung vàng miếng SJC ra thị trường rất hạn chế và không được sản xuất thêm dồi dào như vàng nhẫn hay trang sức.
Sự khan hiếm về nguồn cung kết hợp với tâm lý “sùng bái” vàng miếng của người dân tạo ra một lực đẩy vô hình. Bất chấp các biện pháp can thiệp hành chính hay đấu thầu vàng để bình ổn, chênh lệch cung – cầu thực tế vẫn rất lớn. Khi nguồn cung không thể đáp ứng nhu cầu tích trữ của 100 triệu dân, giá cả sẽ là yếu tố phải điều chỉnh tăng để cân bằng. Sự khan hiếm này chính là đòn bẩy có thể đẩy SJC lên những mức giá “không tưởng” nhanh hơn nhiều so với vàng thế giới.