Avatar luôn là cái tên khiến người ta háo hức, ngay cả trong thời đại khán giả đã mệt mỏi vì sequel, tiền truyện và những thương hiệu bị “vắt sữa” đến khô cạn. Với Avatar, mỗi lần trở lại vẫn giống một sự kiện. Một lời nhắc rằng điện ảnh vẫn có thể khiến người xem ngồi im lặng trước màn hình, chỉ để… ngắm.
Nhưng Avatar 3 thì khác. Không phải khác ở mức độ gây thất vọng hoàn toàn, mà là khác theo kiểu gây chia rẽ.
Con số nói lên tất cả. Khán giả vẫn yêu Pandora, vẫn hào phóng với điểm số cao. Giới phê bình thì dè dặt hơn, thậm chí thẳng thắn cho rằng đây là bước lùi so với hai phần trước. Và khi xem xong, tôi hiểu vì sao.
Khi câu chuyện không theo kịp kỳ vọng
Fire and Ash dài hơn ba tiếng. Ba tiếng mười bảy phút là đủ để người xem mong chờ một điều gì đó thật sự khác biệt. Nhưng rốt cuộc, bộ phim lại mang cảm giác như đang đi trên một con đường quen thuộc đến mức… an toàn.
Người Na’vi tiếp tục đối mặt với con người. Một tộc mới xuất hiện. Một phản diện mới trỗi dậy. Những xung đột sinh thái, gia đình, hận thù lại được đặt lên bàn. Mọi thứ đều đúng, đều ổn, nhưng thiếu một cú hích thực sự khiến người ta phải trầm trồ như lần đầu bước vào Pandora.
Điều khiến tôi tiếc nhất là thế giới trong phim. Chủ đề lửa, tộc Tro, tộc Gió – tất cả nghe rất hứa hẹn. Nhưng khi xem, cảm giác khám phá không còn mạnh mẽ như The Way of Water. Những vùng đất mới xuất hiện rồi trôi qua khá nhanh, văn hóa các tộc chỉ được chạm tới bề mặt. Pandora vẫn đẹp, nhưng không còn khiến ta tò mò đến mức muốn ở lại lâu hơn.
Kịch bản cũng ôm đồm quá nhiều tuyến. Gia đình Jake Sully, hành trình của Spider, mâu thuẫn nội tâm của Neytiri, câu chuyện sinh thái… Tất cả cùng tồn tại, nhưng không tuyến nào đủ chiều sâu để thật sự ám ảnh. Đến cuối, mọi thứ được giải quyết bằng một trận chiến lớn – hoành tráng, nhưng quen thuộc.
Vì sao Avatar 3 vẫn khiến người ta ra rạp?
Dù vậy, sẽ không công bằng nếu chỉ nhìn Avatar 3 bằng sự thất vọng.
James Cameron vẫn là James Cameron. Pandora vẫn là Pandora. Và phần nhìn của Fire and Ash thực sự đáng nể. Có những khoảnh khắc tôi quên mất mình đang xem một bộ phim dài hơn ba tiếng, chỉ vì hình ảnh quá đẹp. Từ bầu trời, ngọn lửa, cho đến những trận chiến dồn dập, tất cả đều được dàn dựng ở đẳng cấp rất cao.
Nếu xem Avatar như một trải nghiệm thị giác thuần túy, phần 3 vẫn làm rất tốt. Thậm chí, có những phân đoạn còn hoành tráng hơn cả hai phần trước. Đây là kiểu phim mà bạn không thể xem trên màn hình nhỏ, không thể tua nhanh, và không thể xem hời hợt.
Một điểm cộng khác là tuyến phản diện. Varang – thủ lĩnh tộc Tro – mang lại cảm giác nguy hiểm rõ rệt, hoang dã và khó đoán hơn Miles Quaritch ở thời điểm này. Sự xuất hiện của cô khiến không khí phim căng hơn, bạo lực hơn, và ít nhiều kéo lại nhịp cảm xúc đang có phần dàn trải.
Các nhân vật trẻ cũng được đặt nền móng cho tương lai. Lo’ak trưởng thành hơn, Neytiri có một hành trình nội tâm nặng nề và nhiều tổn thương. Avatar 3 rõ ràng đang mở đường cho những phần tiếp theo, thay vì cố gắng tự đứng độc lập.
Một Avatar chưa bứt phá, nhưng chưa hề hết thời
Avatar 3 không phải là một cú sảy chân thảm họa. Nó chỉ là một lời nhắc rằng ngay cả những thương hiệu lớn nhất cũng có thể chững lại nếu quá trung thành với công thức cũ.
Câu chuyện lần này chưa đủ mới để khiến người xem kinh ngạc, nhưng trải nghiệm điện ảnh thì vẫn rất khác biệt. Trong bối cảnh nhiều bom tấn ngày càng giống nhau, Avatar vẫn giữ được bản sắc riêng – một thế giới mà chỉ cần xuất hiện trên màn ảnh rộng, người ta vẫn sẵn sàng mua vé.
Có lẽ, tranh cãi quanh Avatar: Fire and Ash không đến từ việc phim dở, mà đến từ việc khán giả kỳ vọng quá nhiều. Và với James Cameron, áp lực lớn nhất không phải là vượt qua người khác, mà là vượt qua chính cái bóng khổng lồ mà ông đã tạo ra.